Trong tự nhiên, chim hoang dã và chim di cư giữ vai trò vô cùng quan trọng. Không chỉ góp phần cân bằng sinh thái, kiểm soát sâu hại nông lâm nghiệp, nhiều loài chim còn có giá trị đặc biệt về khoa học, văn hóa và du lịch sinh thái. Tuy nhiên, những năm gần đây, tình trạng săn bắt, bẫy, nuôi nhốt, giết mổ và buôn bán trái phép chim hoang dã, chim di cư vẫn diễn ra tại nhiều địa phương, đặc biệt là khu vực ven biển, cửa lạch, hồ đầm, đồng ruộng sau thu hoạch... Điều này không chỉ gây tổn hại đến đa dạng sinh học mà còn đi ngược lại các cam kết quốc tế và nỗ lực bảo tồn thiên nhiên của Việt Nam.
Trước thực trạng đó, dưới sự chỉ đạo của Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, các Chi cục Kiểm lâm vùng đã chủ động phối hợp với Chi cục Kiểm lâm các tỉnh tăng cường tuần tra, kiểm tra và ngăn chặn các hành vi vi phạm. Tại Thanh Hóa, ngay từ đầu mùa chim di cư năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu các Hạt Kiểm lâm triển khai quyết liệt các biện pháp quản lý, bảo vệ chim hoang dã.
Qua đợt kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý các vụ việc vi phạm, thu giữ hàng trăm mét lưới bẫy, hàng trăm con cò giả, thiết bị loa dẫn dụ, cùng hàng trăm cá thể chim mồi. Các tang vật vi phạm đã được tiêu hủy, chim mồi được thả trở lại môi trường tự nhiên. Đây là những hành động thiết thực, thể hiện quyết tâm bảo vệ thiên nhiên và chấp hành nghiêm Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về bảo tồn chim hoang dã, chim di cư.
Từ ngày 22 - 28/9/2025, Chi cục Kiểm lâm vùng II phối hợp với Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thanh Hóa tổ chức tuần tra, kiểm tra khu vực ven biển, cửa lạch, hồ đầm, đồng ruộng,…
Kết quả phát hiện và xử lý 08 điểm bẫy, bắt chim, thu giữ: 16 loài dẫn dụ, 400m lưới bẫy, 140 cò giả bằng xốp, 550 que nhựa dính, một số bẫy kẹp và 138 cá thể chim mồi còn sống. Các tang vật vi phạm đã được tiêu hủy, số chim mồi được thả trở lại môi trường tự nhiên.
Bên cạnh vai trò nòng cốt của lực lượng Kiểm lâm, sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương và sự đồng thuận của cộng đồng là yếu tố then chốt. Thực tế cho thấy, nguyên nhân sâu xa của nạn bẫy bắt chim hoang dã bắt nguồn từ nhận thức hạn chế của một bộ phận người dân. Nhiều người vẫn giữ thói quen coi việc bẫy, bắt chim là thú vui hoặc nguồn thu nhập ngắn hạn, trong khi chưa ý thức đầy đủ hậu quả lâu dài đối với môi trường sinh thái.
Hình ảnh lực lượng Kiểm lâm tháo dỡ bẫy chim trên mặt hồ tại phường Quảng Phú, tỉnh Thanh Hóa
Do đó, công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng cần được coi trọng và triển khai thường xuyên, liên tục, bằng nhiều hình thức đa dạng. Không chỉ dừng lại ở việc xử phạt, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh truyền thông qua báo chí, mạng xã hội, trường học và các phong trào tại địa phương để mỗi người dân hiểu rằng: Bảo vệ chim hoang dã chính là bảo vệ môi trường sống, bảo vệ cuộc sống bền vững của chính mình.
Hình ảnh lực lượng Kiểm lâm phối hợp với Công an,chính quyền địa phương thu gom cò giả
làm bằng xốp và que dính để tiêu hủy tại xã Công Chính, tỉnh Thanh Hóa
Mỗi người dân, đặc biệt là cộng đồng sống ven rừng, ven biển, cần thay đổi nhận thức, từ bỏ hành vi bẫy bắt, tiêu thụ chim hoang dã. Đồng thời, cộng đồng hãy tích cực hợp tác với lực lượng chức năng, cung cấp thông tin về các hành vi vi phạm để ngăn chặn kịp thời. Các tổ chức đoàn thể, trường học, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội nông dân… có thể đóng vai trò cầu nối trong vận động, khích lệ người dân tham gia bảo vệ chim và thiên nhiên.
Hình ảnh những cán bộ Chi cục Kiểm lâm vùng II phối hợp với Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa và chính quyền
địa phương thả chim bị bẫy về với tự nhiên
Công tác bảo tồn chim hoang dã, chim di cư không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành Kiểm lâm, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Sự chung tay của cộng đồng, cùng với sự vào cuộc đồng bộ của lực lượng chức năng, chắc chắn sẽ góp phần xây dựng môi trường sinh thái an toàn, đa dạng, đem lại lợi ích lâu dài cho thiên nhiên và con người.
Hãy cùng hành động ngay hôm nay, từ những việc làm nhỏ nhất: “Không săn bắt, không tiêu thụ, không tiếp tay cho các hành vi xâm hại chim hoang dã”. Đó chính là cách thiết thực nhất để mỗi người dân thể hiện tình yêu thiên nhiên, trách nhiệm với thế hệ mai sau và góp phần giữ gìn bầu trời Việt Nam mãi rộn ràng tiếng chim.
Bài viết: Chi cục Kiểm lâm vùng II
